Chia sẻ cách dạy con của người Nhật khiến cả thế giới ngưỡng mộ

Trên các trang mạng xã hội, hình ảnh hoặc video về sự chăm chỉ, thông minh, tự tin, lễ phép… của trẻ em Nhật Bản được cộng đồng mạng cực kỳ chú ý. Riêng với cá nhân tôi, có lẽ những hình ảnh không có quá nhiều điều bất ngờ khi đã từng theo dõi rất nhiều bài đọc, nghiên cứu về cách dạy con của người Nhật. Những phương pháp mà các gia đình Nhật áp dụng để dạy con thực sự đem đến kết quả đáng nể.

Vậy các bậc phụ huynh có muốn tìm hiểu về cách dạy con của người Nhật Bản hay không? Nếu đây là một nội dung bạn đang quan tâm thì đừng bỏ những thông tin cơ trong nội dung bài viết dưới đây nhé, những bài học về nghệ thuật dạy con của người Nhật sẽ cho bạn có thêm kiến thức hữu ích trong hành trình dạy dỗ con em mình.

Vì sao người Nhật luôn giáo dục con từ sớm

Có một điểm chung khá thú vị ở các thiên tài trên thế giới đó là khoảng 99% những thiên tài đều được bố mẹ áp dụng những phương pháp nuôi dạy con từ rất sớm. Điều này khá giống ở các phương pháp nuôi dạy con của người Nhật Bản, đó là việc dạy con từ khi lọt lòng.

Theo những đúc kết có được, phụ huynh Nhật thường dạy con ngay từ những ngày đầu tiên, và chia thành từng giai đoạn để có thể áp dụng những phương pháp phù hợp nhất. Các giai đoạn trong cách dạy con của người Nhật là:

Giai đoạn từ 0 – 6 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, việc phát triển các giác quan cho trẻ là một trong những ưu tiên quan trọng nhất.

Giai đoạn 1 tuổi – 3 tuổi: là khoảng thời gian trẻ hình thành khả năng biểu hiện, phán đoán về thế giới quan và phát triển sự sáng tạo. Ở giai đoạn này, các bậc cha mẹ người Nhật thường cho con xem và đọc các loại tranh ảnh, bức vẽ, cho trẻ giấy bút để con tự nhiên sáng tạo…

Giai đoạn 3 tuổi – 6 tuổi: Ở giai đoạn này, có sẽ có sự phát triển mạnh mẽ về mặt não bộ, lúc này các bậc cha mẹ Nhật thường cho con chơi các trò chơi luyện trí não, cho con nghe nhạc nhiều, tích cực đưa con ra ngoài khám phá và cho con quyền quyết định một số thứ đơn giản…

Một số đặc điểm nổi bật của trẻ em Nhật Bản

Thông qua các hình ảnh, chia sẻ và trải nghiệm thực tế, chúng ta có thể nhìn thấy ở các em bé Nhật Bản một số những đặc điểm chung ấn tượng như:

– Các bé luôn rất tự tin, hòa nhập: Ở giai đoạn 1 tuổi, các bé Nhật đã được bố mẹ cho tham gia các hoạt động tập thể. Đối với phụ huynh ở đất nước này, điều đầu tiên còn cần học được chính là bản lĩnh, sự tự tin mạnh dạn. Trẻ được tham gia biểu diễn, thi đấu luôn vô cùng tự tin trước đám đông. Thậm chí có những bé gái với 4 tuổi đã tham gia vào đội bóng đá nữ. Điều này giúp con trẻ hoạt bát và năng động hơn rất nhiều. Ở lớp mầm non, con được chơi các trò chơi mang tính tập thể để tăng tinh thần đoàn kết và khả năng hòa nhập. Con được dạy nói “cảm ơn” và luôn luôn mỉm cười, con sẵn sàng chia sẻ đồ chơi với bạn… Khi các con chơi thân thiết với nhau sẽ giúp con hòa nhập nhanh, luôn cư xử lịch sự.

– Các con rất lễ phép và ngoan ngoãn: Theo cách dạy con nghe lời của người Nhật, thay vì học kiến thức Toán hay môn Tiếng Anh, thì các con được dạy khá nhiều về lễ nghĩa.

– Trẻ được khuyến khích thể hiện năng lực bản thân: Trong cách nuôi dạy con của người Nhật Bản, con được tự do chọn các môn học mình thích và việc mình làm. Trẻ thường được cha mẹ hỏi về buổi học ở trường như thế nào, con được bày tỏ suy nghĩ của mình. Trẻ em ở đất nước này luôn được tham gia những giờ học ngoại khóa ý nghĩa như: ngày hội thể thao, làm bánh, cắm hoa, biểu diễn ở các sự kiện, tham gia các buổi giao lưu ở đền chùa, triển lãm… Thâm chí còn có còn được phép qua đêm ở trường trong các buổi cắm trại do nhà trường tổ chức. Điều này giúp con có được sự tự tin, lòng dũng cảm, đồng thời kích thích sự hứng thú khám phá ở con.

– Con có tính tự giác cực cao: Trong cách dạy con tự lập của người Nhật, ở giai đoạn 2 -3 tuổi, trẻ em ở Nhật Bản đã có thể tự ngồi vào bàn ăn, tự xúc ăn, tự vệ sinh cá nhân. Các con ý thức được đây là việc mình phải làm chứ không phải đợi bố mẹ nhắc hay cần người giúp đỡ. Điều này thực sự khác biệt ở Việt Nam, bởi thật sự rất hiếm có một em bé Việt Nam ở độ tuổi lên 2 có thể tự làm những điều này.

Chia sẻ cách dạy con của người Nhật khiến cả thế giới ngưỡng mộ

Người Nhật có những bí quyết dạy con cực kỳ đặc biệt:

– Nghệ thuật Shitsuke (kỷ luật)

Tôi đã từng nghĩ rằng trẻ em Nhật thường không bị ba mẹ chúng phạt. Nhưng trong một lần tình cờ biết đến một câu chuyện tôi đã thay đổi suy nghĩ của mình. Câu chuyện được diễn ra trên một chuyến tàu cao tốc, có một đứa trẻ cáu kỉnh vì không muốn về nhà, lúc này người bố kéo cả nhà xuống tàu ngay lập tức. Khi đoàn tàu đó đã rời bánh, người bố ngồi xuống cạnh đứa con trai ở sân ga vắng vẻ và bắt đầu trách mách con.

Có thể thấy, các bậc phụ huynh ở Nhật thường rất kiên nhẫn chờ đợi đến khi có không gian riêng tư mới bắt đầu thảo luận về vấn đề của đứa trẻ và của gia đình. Những cuộc trao đổi như trên thường sẽ diễn ra trong ô tô riêng, tại khu vắng ở công viên hay ga tàu… Điều này một phần giữ thể diện cho con, cách dạy con của người Nhật ở riêng tư và cũng là cách để bố mẹ giữ thể diện cho mình. Tại Nhật Bản, kỷ luật được gọi là “shitsuke” – đây là từ để chỉ việc huấn luyện, nuôi dạy con kiểu Nhật. Cách làm này thực sự hiệu quả hơn rất nhiều so với việc quát tháo để ngăn chặn hành vi của con giữa chốn công cộng.

– Không áp đặt, quy chụp

Có một cách nuôi dạy con của người Nhật mà tôi rất ngưỡng mộ chính là việc không áp đặt cho con bất cứ điều gì. Người Nhật dạy con thường không dùng những cụm từ mang tính quy chụp như: “Sao con lười biếng thế, con thật lì lợm” bởi họ hiểu tâm lý của những đứa trẻ. Khi bạn mắng con, dùng những từ tiêu cực và áp đặt cho con, con sẽ bị giáo dục theo đúng lối bị phủ định đó. Giống như kiểu bạn mắng con là con lợn 10 lần thì đến lần thứ 11 chúng sẽ kêu ụt ịt…

– Dạy chữ cho con từ sớm

Theo một vài nghiên cứu ở Nhật, việc dạy chữ có thể làm thay đổi chức năng, kéo theo sự thay đổi cấu tạo não. Hiện tượng này được thực hiện ở trẻ càng nhỏ thì càng dễ. Vì thế trong phương pháp dạy con của người Nhật, họ thống nhất về việc dạy chữ cho con từ sớm. Họ luôn ý thức được rằng tín hiệu ngôn ngữ của trẻ hoạt động càng tốt, trẻ càng học gần với thời điểm mới sinh thì càng đem đến hiệu quả cao.

– Từ 3 tới 6 tuổi là giai đoạn học ngoại ngữ lý tưởng

Ở giai đoạn này con có khả năng ghi nhớ từ ngữ vô cùng tốt. Vì thế, trong nghệ thuật nuôi dạy con của người Nhật, việc bắt đầu học ngoại ngữ sớm thì khả năng ngôn ngữ càng linh hoạt. Hãy để ngoại ngữ quen thuộc với con như chính tiếng mẹ đẻ. Từ sau 10 tuổi trẻ vẫn có thể học ngoại ngữ nhưng khó giỏi bởi chỉ mang tính chất phản sinh lý.

– Không phạt trẻ chỉ phạt hành vi

Chỉ nên trừng phạt hành vi mà không nên phạt trẻ là tôn chỉ cũng như nguyên tắc cách dạy con của người Nhật. Đây cũng là điều mà các nhà tâm lý trên toàn thế giới đồng tình. Ở Nhật Bản, các hình phạt nghiêm khắc không được khuyến khích, điều quan trọng để dạy con kỷ luật nằm ở việc làm mẫu, làm đi làm lại thường xuyên để chúng ghi nhớ và tự sửa chữa sai lầm.

– Tuyệt đối không chỉ trích sai phạm của con

Bố nào cũng kỳ vọng ở con, và đôi khi kỳ vọng quá nhiều mà con không đạt được như mong muốn thì sẽ dẫn đến việc thất vọng. Ở nhiều gia đình hiện nay, vấn đề chỉ trích lỗi lầm của con khá phổ biến. Nhưng với các bố mẹ Nhật thì ai cũng có sai lầm và việc chỉ trích không thể làm họ tốt hơn được và đương nhiên điều đó cũng xảy ra với con cái.

– Dạy con cách tìm tòi mọi thứ

Các bậc phụ huynh của đất nước này sẽ hướng dẫn con cách từ điển để tra cứu từ nhỏ. Trẻ dùng từ điển cho việc tra nghĩa của từ, hay cách biết đúng chữ Hán. Ví dụ như việc con từ dùng bản đồ, vừa đi vừa hỏi đường thì sẽ nhớ được lâu hơn. Tương tự như thế với kiến thức, khi con từ tìm tòi, mày mò, tra cứu thì sẽ tiếp nhận nhanh hơn, nhớ lâu hơn so với việc cha mẹ truyền dạy thụ động. Đây cũng chính là bí quyết dạy con tự lập theo cách của người Nhật đang được áp dụng rộng rãi.

– Rèn luyện tư duy từ khi lên 3

Từ 0 đến 3 tuổi bố mẹ tập tập vào việc việc dạy trẻ ghi nhớ, ngoài độ tuổi lên 3 có thể chuyển sang cách dạy con 3 tuổi của người Nhật đó là dạy trẻ tư duy. Lúc này, bố mẹ sẽ chọn cách thay đổi các loại đồ chơi, cất đi những loại đồ chơi đơn giản, chạy bằng pin; đổi thành những đồ chơi giúp trẻ tự tìm tòi cách chơi, suy nghĩ như lego, đồ chơi lắp ráp… Ngoài ra có thể tăng cường các trò chơi vận động như: vẽ tranh, đánh đàn, đạp xe, chơi bàn tính…

– Bài học luôn đi cùng với thực tế

Cách dạy con của người Nhật Bản không nói với con rằng: Con phải yêu thương động vật, thay vào đó họ cho con tự nuôi và chăm sóc một loại động vật nhỏ như thỏ, rùa, gà… Con có thể lập nhóm cùng 3-4 bạn chăm sóc em động vật đó.

Để giúp trẻ không lãng phí đồ ăn, cô giáo cũng không giao giảng việc: hạt thóc là hạt vàng, con không được lãng phí; thay vào đó con sẽ được tự tay trồng lúa, trồng các loại rau trong bồn, trong thùng… Con sẽ tự mình gieo trồng, chăm sóc, tưới nước, chờ đến thu hoạch. Và tất nhiên trong mỗi hoạt động đều có sự hỗ trợ của bố mẹ, của cô giáo. Thông qua những hoạt động này con sẽ hiểu được sự vất vả của việc làm ra của cải để trân trọng mọi thứ hơn.

– Kiên nhẫn lặp đi lặp lại

Khi con trẻ hỏi đi hỏi lại chỉ một điều duy nhất, nhiều bố mẹ có thể bực mình. Nhưng trong bí quyết dạy con của người Nhật, thì họ không ngại việc giải thích cho con nhiều lần về cùng một vấn đề. Theo họ để đứa trẻ thành thạo một việc phải cần ít nhất 3 tháng, cho nên việc con hỏi đi hỏi lại 1 câu hỏi là điều hoàn toàn bình thường.

Bên cạnh đó, người Nhật còn có nhiều bí quyết quan trọng khác trong việc giáo dục con như: Không cho con xem Tivi, thường xuyên đọc truyện cổ tích cho bé nghe, khen con trong 1 hành vi cụ thể, khuyến khích con vận động thường xuyên…

Trên đây là nội dung về cách dạy con của người Nhật mà bố mẹ nên tham khảo để hành trình nuôi dưỡng, giáo dục những đứa trẻ ở nhà mình được khoa học, hiệu quả. Từ những kinh nghiệm có được bạn cũng sẽ tìm được phương pháp giáo dục con thích hợp, đạt được kết quả như mong đợi. Nếu còn cần tư vấn thêm bất cứ thông tin nào khác về phương pháp dạy con theo cách người Nhật trong thời đại mới hoặc có mong muốn tìm hiểu về những ứng dụng học tập hiệu quả cho con trẻ thì hãy liên hệ với Táo Vàng toàn cầu nhé. Còn rất nhiều bài viết thú vị mà app học tập Táo Vàng muốn chia sẻ đến bạn, cùng đón đọc những bài viết tiếp theo nhé.

Táo Vàng Media